Bu gün Türkiye ‘ nin karşılaştığı en önemli sorunları kanımızca şu biçimde sıralamak mümkündür :
1) İç politika,
2) Dış politika,
3) Sosyo-ekonomik sorunlar,
4) Pandemi ve
5) Tabii afetler.
İç politika sorunları ‘ güçler ayrılığı ‘ ilkesine , hukuk devleti anlayışına , insan haklarına ; kişisel , basın ve toplumsal özgürlüklere saygıya bağlıdır. Ancak uluslararası standartlara ve demokratik ilkelere uygun serbest seçimlere ve ulusal kanun sistemine dayalı yürütücü ve denetimci organlar sayesinde bu sorunlar çözümlenebilir.
Dış politika sorunları jeopolitik gerçeklere dayanır. Türkiye’nin kendisine özgü coğrafi konumu çok yönlü ve uluslararası çıkar dengelerine uygun bir dış politika izlemesini zorunlu kılmaktadır. Türkiye’nin dış politikasını ulusal çıkarlar açısından çizip uygularken bu politikanın diğer ulusal ve uluslarası çıkarlar çevrelerinden ne tür tepki göreceğini de önceden hesaplamak gerekir. Karşılıklı çıkarlara ve etkin – yoğun ikili veya çok uluslu ilişkilere bağlı ve saygılı olmayan dış politika başarılı olamaz
Sosyo-ekonomik sorunların en önemli göstergeleri İstihdam ( işsizlik), Dış ödemeler açığı ve Yüksek enflasyon oranıdır. Şimdilik her üçü de olumsuz olan bu göstergelerin düzeltilmesi , iç ve dış borçlamaya sınır getirilmesi ve üretim artışı ile mümkündür. Bu çerçevede kamu yatırımlarının prodüktif sektörlerde yükseltilmesi ve özel sektöre –sadece ekonomik ilkelere bağlı – destek sağlanması gerekir.
Pandemi . Dünya çapındaki bu afetten en çok etkilenen ülkeler arasında maalesef Türkiye de vardır. Ulusal alanda alınan önlemlerin yanı sıra uluslararası dayanışmaya destek vermek ve ondan yararlanmak ta faydalı olacaktır. Kamu oyuna ve vatandaşlara destek olmak ve güven sağlamak gerekir.
Tabii afetler . Gene maalesef ülkemiz küresel deprem çemberinde yer almaktadır. Ve üstelik su baskınları, erosyon ve toprak kaymaları, vs gibi diğer tabii afetlere de gittikçe artan bir oranda tanıklık etmektedir. Bu gerçeği göz önünde tutarak gerekli planlama, programlama ve koordinasyon çalışmalarına hız vermek zorunludur.
Yukarıdaki sorunlara diğerleri de eklenebilir. Ancak, bu yazı çerçevesinde sadece en önemli gözüken sorunlara yer verilmiştir.
Dr. Tunay Akoğlu
