Türk Tarih Kurumu tarafından 15-16 Kasım 2021 tarihinde, İzmir’de Ege Üniversitesinde gerçekleşen Mora Katliamı ve Anadolu’da Yunan Mezalimi Sempozyumu 16 akademisyen ve Dışişleri bakanlığından yetkililerin katılımıyla irdelenerek incelendi.
İki gün süren sempozyumun son oturumuna Prof. Dr. Hikmet Öksüz başkanlık yaptı.Türk tarihinde önem taşıyan Mora katliamının iki yüzüncü, Yunanlıların üç buçuk seneye yakın bulundukları Anadolu topraklarında yaşanan katliam, Ege Üniversitesi ve Türk Tarih Kurumu ortaklığında düzenlenen sempozyumun açılışında konuşan Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Üniversitemiz ev sahipliğinde düzenlenen ‘Mora Katliamı ve Anadolu’da Yunan Mezalimi Sempozyumu’na hepiniz hoş geldiniz. Bu değerli sempozyuma iştirak eden tüm katılımcıları yürekten selamlıyorum. Bugün, Dışişleri Bakan Yardımcımız Sayın Yavuz Selim Kıran’ı üniversitemizde ağırlamanın onuru ve heyecanı içerisindeyiz. Ege Üniversitesi olarak, ülkemizi yakinen ilgilendiren konularda, devlet erkânımızın tecrübelerinden istifade edebileceğimiz etkinliklere ev sahipliği yapmaktan gurur duyuyoruz. Bu tür etkinlikler, yürüteceğimiz çalışmaların şekillenmesinde bizlere önemli bir rehberlik sağlıyor. Bu düşüncelerle bu kıymetli etkinliğin düzenlenmesinde emeği geçen herkese teşekkürlerimi sunuyorum” dedi.
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünden Prof. Dr. Ali Fuat Örenç: ‘Sadece Mora’da değil, Anadolu’da ve başka coğrafyalarda Türklerin uğradığı katliamlar, çektiği acılar ve yok edilen kültürün izini sürmeye devam edeceğiz..’ dedi.
Sempozyumda irdelenen başlıklar: ‘Milli Mücadele Döneminde Anadolu Rumları ve Siyasi Faaliyetleri’, ‘İzmir işgalinin başlangıcı ve sonu’, ‘Anadolu’da Yunan Mezaliminin İtalyan Tanıkları’ şeklinde geçti.
Mora ile ilgili bilgiler veren Prof. Örenç o dönemde yaşanan isyanın bir din savaşı olarak görüldüğünü aktardı. Buna ek olarak ‘İsyan öncesinde Mora’da Türklerin sayısı 100 ile 200 bin arasındaydı. İsyan son bulunca bunların hiçbiri kalmadı’ sözlerini dile getirdi.
Mora’da yaşanan acılar belgelerle ifade edildi. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanı Prof. Dr. Uğur Ünal, “Tarihi meselelere duyarlılığımızı ortaya koymamız gerekiyor. Bu konuda neler yapabiliriz demenin arayışına girmeliyiz. Bu açıdan bu program son derece önemlidir. Bugün dünyanın nitelik ve sistem anlamında en büyük arşivlerinden birine sahibiz. Bu milyonlarca belgeye devlet arşivleri sitesine girdiğimize ulaşabiliyoruz. Dolayısıyla burayı incelemeli tarihimize sahip çıkmalıyız bu her şeyden önemli.”
Türk Tarih Kurumu Başkanı Sayın Prof. Dr. Birol Çetin, “Bugün Mora Katliamı ve Anadolu’da Yunan Mezalimini sempozyumumuzda dört oturumda 16 katılımcımız tüm boyutları ile konuyu ele alacak. İki bin yıllık bir devlet geleneğine sahibiz. Tarih boyunca da birçok haksızlığa uğramış bir milletiz, ihanete uğradık ve insanlık dışı muameleler gördük. Hiçbir zaman misli ile cevap vermedik. Çünkü Türk, töresi olan demektir bizim töremizde kadınlara, çocuklara, yaşlılara dokunmak yoktur. Devlet olarak bu duruma karşılık vermeyi uygun bulmadık. Fakat bu acıları da unutmuş değiliz. Biz büyük bir devletiz. Tarih geçmişteki olayları incelemek ve geleceğin inşa etmek için yapılır. Tarih tekerrür etmez hatalar tekerrür eder. Tarihi tecrübeyi dikkate almayız. Bugün de burada bu konuyu tüm detayları ile alacağız. Katılımlarınız teşekkür ediyorum” dedi.
Türkiye’nin köklü üniversitelerinden on altı akademisyenin bildirileriyle sunulan sempozyum Mora Katliamının dünden bugüne yansımaları ve Yunan ordusunun Anadolu işgali sırasında yaptığı katliamlar ele alındı. Ayrıca dönemin belgeleri ve fotoğraflarından oluşan serginin açılışı yapıldı, Türk Tarih Kurumu tarafından hazırlanan belgeseller izlendi.
