Meydanın yeri: Hollanda’nın Almelo kenti
Meydanın kahramanı: Görme engelli Ömer Kadan

Göçmen olarak yaşadığı Hollanda’da, sazı ile Türkçe ve Hollandaca şarkılar söyleyen Ozan Ömer Kadan, gönüllerde taht kurmuştu.

Geçen yıl ölümünden sonra, Almelo Belediyesini harekete geçiren kızı Ayşe, babasının adını bir meydana verdirdi.

Hollanda medyası ozanımızdan, “Türkler ile Hollandalılar arasında sevgi köprüsü kurdu” şeklinde söz ediyorlar.

                                  (Yazının Hollandacası en altta)
(De Nederlandse versie van het artikel staat onderaan)

İlhan KARAÇAY derledi:

Derlemiş olduğum aşağıdaki yazının kahramanı hakkındaki haberleri sosyal medyada görmüşsünüzdür. Ama, haberin kahramanı için yapılan inceliğin, dünyada belki de ilk defa yaşandığını da bilmiyorsunuzdur.
Öyle ya, ekmek parası kazanmak için vatanının terkedip, gurbetlere çıkan milyonlarca göçmen arasından birine, yaşadığı şehrin belediyesi görülmemiş bir armağan sunuyor.
Bu armağanın verilişinin ardında birileri (kızı) var ama, olsun, sonuçta bilinmeyenleri bilinir hale getirmek de şart olmaktadır.

Hollanda’da, pek çok Türk’e Kraliyet nişanı verilmiştir. Nişan veriliş kriterlerinin dünyadaki işleyişi hep aynıdır. Birileri, gerekli bir makama, “Çok hayırseverdir, çok başarılıdır, çok faydalıdır” mesajını iletirler. O makam da yapılan veya yapılmayan araştırmalar sonunda o kişiyi nişana lâyık görür.

Samimiyetim ile yazıyorum. Geçmişte ikamet ettiğim tüm belediyelerde, bana söylenen “Adını belediyeye bildireyim sana Kraliyet nişanı versibler” teklifine he pret cevabı vermişimdir. Zira ben, Kraliyet yönetimine karşı olan koyu bir cumhuriyetçiyim. Hiç haberim olmadan böyle bir teklifin gelmesi halinde, bunu hâlâ ret etmekte israrcıyımdır.

Şimdi gelelim bizim Ozan’ımıza…

Ozan Ömer Kadan’ın adını 2018 yılında görmüştüm.
Anadolu Ajansı muhabiri olan dostum şu haberi yazmıştı:

Görme engelli Ozan Hollandaca bestelediği türkülerle gönülleri fethetti

Anadolu bestelerini Hollandacaya uyarlayarak gönülleri fetheden Ozan Ömer Kadan, yaşadığı olumsuzluklara rağmen 32 yıldır hayata tutunuyor

ALMELO,-Hollandaca bestelediği türkülerle gönülleri fetheden görme engelli Ozan Ömer Kadan, dört yaşında annesini ve ardından görme yetisini kaybetmesine rağmen 32 yıldır sazıyla hayata tutunuyor.

Kadan, Anadolu türkülerini kendi bestesiyle Hollandacaya uyarlayarak Türklerin yanı sıra, Hollandalıların da gönlünü kazandı.

Farklı etkinliklerde sahne alarak ünlenen ve Ozan lakabını kazanan Kadan, yaptığı açıklamada, gözlerini kaybettikten sonra  faydalı şeyler yapmak istediğini, bunu hisseden babasının kendisine bir saz aldığını söyledi.

Gösterdiği büyük bir azimle ders almadan saz çalmayı öğrenen Kadan, “Elektriklerim kesildi, ortalık karardı. Gözlerimi kaybettim ama bunun yanında bazı şeyleri kazandım. Bir gece saat üçte ‘Gelin Ayşe’ türküsünü çalmaya başladım ve büyük bir heyecanla, ‘baba bak Gelin Ayşe’yi çalıyorum’ diye bağırdım. Uykudan uyanmanın verdiği şaşkınlık ve biraz da korku ile neye uğradığını şaşıran babam, bana öfkelenerek uyumamı istedi.” dedi.

Azmini yitirmeyerek sazını elinden bırakmayan Kadan, “İnsanları mutlu edebilmek beni de mutlu ediyor. Sahne aldığım etkinliklere toplu taşıma aracı ile kendi başıma gidiyorum. İki çocuğum var ama ben kendimi dört çocuk babası olarak görüyorum. Çünkü yayınladığım ‘İki Kültür Arasında’ ve ‘Türkiye’mi Özlüyorum’ albümlerim de benim çocuklarım gibi.” diye konuştu.

CORONA ÖLDÜRMEDİ

Ömer Kadan’ın adını daha sonra Platform Dergisinde Mustafa Toga imzasıyla görmüştüm.

Haber şöyleydi:

ALMELO,- Hollanda Türk Toplumunun Yakından Tanıdığı Görme Engelli Ozan Ömer Kadan Corona Virüsüne Yakalandı. Hollandaca bestelediği türkülerle gönülleri fetheden görme engelli Ozan Ömer Kadan, dört yaşında annesini ve ardından görme yetisini kaybetmesine rağmen uzun yıllar sazıyla hayata tutunuyordu.

Kadan, Anadolu türkülerini kendi bestesiyle Hollandacaya uyarlayarak Türklerin yanı sıra Hollandalıların da gönlünü kazandı.

Farklı etkinliklerde sahne alarak ünlenen ve Ozan ismini alan Kadan, gözlerini kaybettikten sonra faydalı şeyler yapmak istediğini Platform’da daha önce yayınlanan röportajında bahsetmişti Ozan Ömer Kadan, bunu hisseden babasının kendisine bir saz aldığını söyledi.

Gösterdiği büyük bir azimle ders almadan saz çalmayı öğrenen Kadan, “Elektriklerim kesildi, ortalık karardı. Gözlerimi kaybettim ama bunun yanında bazı şeyleri kazandım. Bir gece saat üçte “Gelin Ayşe” türküsünü çalmaya başladım ve büyük bir heyecanla, baba bak “Gelin Ayşe’yi” çalıyorum diye bağırdım. Uykudan uyanmanın verdiği şaşkınlık ve birazda korku ile neye uğradığını şaşıran babam, bana öfkelenerek uyumamı istedi.” dedi.

Azmini yitirmeyerek sazını elinden bırakmayan Kadan, “İnsanları mutlu edebilmek beni de mutlu ediyor. Sahne aldığım etkinliklere toplu taşıma aracı ile kendi başıma gidiyorum. İki çocuğum var ama ben kendimi dört çocuk babası olarak görüyorum. Çünkü yayınladığım “İki Kültür Arasında” ve Türkiye’mi Özlüyorum” albümlerim de benim çocuklarım gibi.” diye konuşmuştu.

Ozan’ın kızı Ayşe Kadan tarafından sosyal medyada paylaşılan habere göre Doktorların Ozan Ömer Kadan’ı zor bir dönemin beklediğini söyledikleri belirtildi. Sevenlerinden dua isteyen Ayşe Kadan ”Allah’tan ümit kesilmez, imtihandayız, Ozanımızın bol bol duaya ihtiyacı var dualarınızı bekliyoruz” ifadelerini kullandı.

TALİHSİZ ÖLÜM
Ömrü badirelerle geçen Ozan Ömer’in ölümünü, Hans Brok’un 27 Ocak 2023 günü yazdığı Hollandaca haberi tercüme ederek aktarıyorum:

Almelo’lu sevilen Türk ozan Ömer Kadan vefat etti

ALMELO – Türkücü, ozan ve şakacı Ömer Kadan, pek çok rahatsızlığına rağmen yıkılmaz görünüyordu. Ölüm onu birkaç kez yakalamak üzereydi ama her seferinde mucizevi bir şekilde kurtulmayı başardı. Bu kez başarılı olamadı. Çarşamba’yı perşembe’ye bağlayan gece hayatını kaybetti. 59 yaşındaydı.

Kör şarkıcı ölümle son kez birkaç yıl önce yüz yüze gelmişti. Koronaya yakalanmıştı ve birkaç hafta boyunca sonsuzluğun kenarında dengede durdu. Daha sonra bu konuda “Doktorlar, Tanrı ve ailem beni kurtardı” diyecekti. O dokuz canlı bir kedi gibiydi sanki….

Kadan 1978 yılında ailesiyle birlikte Almelo’ya geldi. Babası o zamana kadar 18 yıldır Ten Cate’de çalışıyordu. Kadan 1985 yılında nadir görülen bir göz hastalığına yakalandı ve kısa sürede kör oldu. Rehabilitasyon için sağırlar için bir yatılı okula gitti. Orada sadece iyi bir Hollandaca değil, aynı zamanda uzun saplı bir ud türü olan saz çalmayı da öğrendi.

Belirgin bir yeteneği vardı, şarkılar yazdı ve insanları eğlendirmek için sahne almaya başladı. Doğuştan bir şovmen olduğunu kanıtladı ve hatta ulusal çapta dikkatleri üzerine çekti. Diğerlerinin yanı sıra Herman Finkers ve Willeke Alberti ile birlikte sahne aldı. 2008 yılında Man Bijt Hond’dan bir film ekibi tarafından ziyaret edildi. Filmde Wilders’in kışkırtıcı diline karşı ‘uzlaşma’ hakkında konuştu.

“Yapabiliyorsanız birbirinize yardım edin, çünkü birlikte gayet iyi yaşayabilirsiniz”

Ömer’i Almelo’nun Türk tekstil işçileri tarihine yerleştirme çağrısı her halükarda güçleniyor. Özellikle de ölümüne verilen tepkiler göz önüne alındığında. Herman Finkers sesini duyurdu ve Ömer’in ailesine bir şiir gönderdi. Kadan, Hollanda’nın yanı sıra birkaç kez yurtdışında da sahne aldı. Avusturya’dan ve başka yerlerden gelen tepkilere göre onu orada da unutmamışlar.

Bir misafir işçinin oğlu olarak özel bir yaşamı vardı. Babası 1960 yılında Ten Cate için çalışmak üzere Hollanda’ya gitti. Ömer ve ailenin geri kalanı da 1978’de onu takip etti. O zamanlar, ancak yedi yıl sonra bir göz hastalığı nedeniyle kör olacağını hayal bile edemezdi.

Bunun sonucunda hayatı radikal bir değişim geçirdi. Gooi bölgesinde sağır ve körler için bir yatılı okulda sadece iyi Hollandaca değil, aynı zamanda bir Türk lavtası olan saz çalmayı da öğrendi.

Yaptığı şarkılarda Hollanda’daki birçok Türk’ün yaşadıklarını anlattı. Bu onu sadece öne çıkarmakla kalmadı, aynı zamanda Willeke Alberti ve Herman Finkers gibi isimlerle de tanışmasını sağladı. Sazıyla şaka yapan Türk ozan, medyada iyi bir yer edindi. Kızına göre, hayatının son anına kadar bile şaka yapmaya devam etti.

Doktor, doktor

Kadan kendi mahallesinde de sahne aldı. 1990’larda Bellavista Caddesi’nde bir muayenehane açıldığında, toplanan izleyicilere Doktor, Doktor, Ben Yarı Ölüyüm şarkısını söyledi. Bazı hastaların ağrı ve sızılarını dile getirme biçimleriyle alay etti.

Kültürler arasında köprü kurmak istedi. Ve her şeyden önce barış içinde bir arada yaşamak istiyordu. Bunu şu sözlerle ifade etti: “Hollandalı ve Türk, ortalığı karıştırmayın. Yapabiliyorsanız birbirinize yardım edin, çünkü birlikte iyi yaşayabilirsiniz”. Şarkıyı geleneksel Türk kıyafetleriyle ama ayağında Hollanda takunyalarıyla söyledi.

Tipik Kadan, kültürleri birleştirmeye çalışan Hollandalı bir Türk. Esprili bir dille Hollandalıların görüşleriyle dalga geçmekten de geri durmadı. Ha-san trek je jas an’da olduğu gibi.

Sıra dışı bir adam bu Ömer Kadan. Çok kültürlü ve uzlaşmacı bir Almelolu. Akıllı, müzik yeteneği olan ve hem dostlarının hem de düşmanlarının sevdiği birisi.
Bir sokakta ya da caddede anılıp anılmayacağını zaman gösterecek.

Ömer Kadan, ailesiyle birlikte doğduğu Türk köyünde toprağa verildi.

ÖLÜMÜNDEN SONRA KIZININ ÇABALARI SEMERESİNİ VERDİ

Ozan Ömer Kadan’ın bir sokağa, bir caddeye veya bir meydana isminin verilmesini isteyen Kızı Ayşe belediyeye başvurdu.
Bakınız bundan sonrasını Almelo gazetesi nasıl yayınlamıştı:

Merhum Türk ozan Ömer Kadan Almelo’da bir sokak ismi alacak mı?

Bir caddeye onun adı verilmeli mi? Ya da bir anıt mı yapılmalı? Mezenstraat’lı Türk halk sanatçısı Ömer Kadan 26 Ocak’ta 59 yaşında hayatını kaybetti. Bu özel Almelolu’nun kalıcı olarak onurlandırılması için giderek daha fazla ses yükseliyor. Mahalleli bunun iyi bir fikir olduğunu düşünüyor. Belediye de bunu düşünüyor.

YouTube’a adını yazdığınızda Türk ozan Ömer Kadan şarkılarıyla ekranı dolduruyor. Kör şakacı ve türkücü öldüğünde ardında bir eser bıraktı. Yurtiçinde ve yurtdışında tanındı, televizyona çıktı ve ünlülerle sahne aldı. Hemşehrisi Herman Finkers ile olduğu gibi.

Bu olağanüstü adam 36 yıldan fazla bir süre Mezenstraat’ta yaşadı. Düzenli konserleri vardı, ancak hastalandıkça Kadan unutulmaya yüz tuttu. Son birkaç haftasını evinde ailesiyle birlikte geçirdi. Ölümü şok etkisi yarattı. Yüzünde bir gülümsemeyle uykusunda ölmüş olsa da geride bıraktığı boşluk çok büyük.

Ozan Ömer Kadan için düşünülenlerden biri de, adının bir meydana verilmesiydi. Yukarıdaki sembolik görüntü gerçek oldu ve meydan (Plein) adı armağan edildi.

Ömer Kadan Sokağı?

Ölümüne gösterilen tepkiler nedeniyle Kadan’ın kalıcı olarak onurlandırılması planlanıyor. Bu, ikinci kuşak misafir işçilerin duygularının dile getirilmesine yaptığı katkı nedeniyle uygun olacaktır. Kızı Ayşe birkaç hafta önce belediyeyle temasa geçti. Mezenstraat tabelasının altına bir sokak ismi tabelası asmanın mümkün olup olmayacağını merak ediyordu. Örneğin Ömer Kadanstraat.

Belediye’den cevap

Belediye Başkan Yardımcısı Jan Martin van Rees, Ayşe’ye gönderdiği e-postada bu konuyu inceleyeceğini yazdı ve beklentilerini de yumuşattı. Bir başka fikir de, Kadan’ın evinin karşısına küçük bir anıt yerleştirmek. Ya da onun renkli, müzikal varlığına başka bir atıfta bulunmak. Bu konuda da çok az şey biliniyor.

…ve karar
Ayşe Kadan’ın isteği gerçekleşmek üzereydi. Ozanımız için bir şeyler yapılacaktı ama bu ne olacaktı? Sonunda bir meydana Ozan Ömer Kadan Meydanı tabelasının asılmasına karar verildi. Bunun için de 26 Ocak günü saptandı.

“Aslen Kayserili olan Ömer Kadan’ın kızı Ayşe Kadan, sosyal medya hesabından şu sözleri paylaştı: ‘Aysem, bir gün benim adıma birşey yapılacak ama benim ömrüm bunu görmeye yetmeyecek.’ demiştin baba. Adın hep yaşayacak, unutulmayacaksın!
26 Ocak babamın ölüm yıldönümünde Babamıza layık bir şekilde açılışımızı yapacağız inşallah!”

İşte, 26 Ocak günü yapılan törenin haberini de, Ufuk Media’dan Murat Yakar ve Ümit Uysal’ın kaleminden okuyalım:

Hollanda’da ünlü Türk ozanı Ömer Kadan’ın ismi                     bir parka verildi

Hollanda’da 26 Ocak 2023’de hayata veda eden Türk toplumunun yakından tanıdığı, etkinliklerin vazgeçilmez ismi Türk ozanı Ömer Kadan’ın ismi Almelo şehrinde bir parka verildi.

Parkta düzenlenen programa T.C Deventer Başkonsolosluğu yetkilileri, Hollanda Türk Federasyon Genel Başkanı Murat Gedik, AVEDAN  temsilcisi Annemarie Pleyhuis ve dernek başkanları ile vatandaşlar katıldılar.

Parkta topluma günün önemine dair açılış konuşması yapıldı. O konuşmayı AVEDAN  temsilcisi Annemarie Pleyhuis yaparken; ardından merhum Kadan’ın kızı Ayşe Kadan babsını anlatan kısa bir konuşma yapıp bir şiir ile konuşmasını sonlandırdı.

Parkın açılışından sonra Hollanda Türk Federasyon Genel Başkanı Murat Gedik Ufuk Media’ya programla alakalı bir değerlendirmede bulunarak şunları söyledi, “Bugün, Almelo şehrinde ikamet etmiş olup, Hakk’ın rahmetine kavuşan Ozan Ömer Kadan için burada bulunmaktayız. Evinin karşısında bulunan bir parka onun adının verilmesi bizleri mutlu etmiştir. Kendisi yaşamı boyunca Türklüğe sazı ve sözleriyle hizmette bulunmuş olup, kültürel hizmetinden hiç geride kalmamıştır. Hollanda Türk Federasyon’un kültür sanat ekibinde bulunup, gelecek nesillerimize nasihatlar edip, yeri doldurulamayacak bir hizmet sunmuştur.  Çocuklarının girişimi ile Almelo Belediyesi’nden izin alınıp adı Almelo kentinde ölümsüzleştirilmiştir. Elbette bizlerin de gönlünde yeri hep kalıcıdır. Onu rahmet ile anarak, vermiş olduğu hizmetlerle hep anacağız.”

Açılış programı bu konuşma sonrası ikram edilen çay ve kahveden sonra sona erdi. Ayrıca, Hollanda Türk Federasyon’a bağlı, Almelo Türk Kültür Merkezi’nde Ozan Ömer Kadan için anma programı tertiplenerek, din görevlilerinin katkılarıyla ardından dualar edildi.

              ********************************

EEN ONGEKEND MIGRANTENSIGNAAL IN DE GESCHIEDENIS VAN DE WERELDMIGRATIE: OZAN ÖMER KADAN PLEIN

Locatie van het plein: Almelo, Nederland
De held van het plein Slechtziende Ömer Kadan

In Nederland, waar hij als immigrant woonde, had de minstreel Ömer Kadan, die met zijn instrument Turkse en Nederlandse liederen zong, een troon in de harten gevestigd.

Na zijn dood vorig jaar liet zijn dochter Ayşe, die de gemeente Almelo mobiliseerde, een plein naar haar vader vernoemen.

De Nederlandse media spreken over onze minstreel als “Hij bouwde een brug van liefde tussen Turken en Nederlanders”.

Turkse tukker Ömer Kadan heeft eigen plein: “Hij sloeg een brug tussen Turken en Nederlanders”

Samengesteld door İlhan KARAÇAY:

Je hebt misschien het nieuws over de held van het volgende artikel dat ik heb samengesteld op sociale media gezien. Maar misschien weet je niet dat de vriendelijkheid die voor de held van het nieuws is gedaan, misschien de eerste keer in de wereld is.

Van de miljoenen migranten die hun thuisland verlaten om de kost te verdienen, geeft de gemeente van de stad waar ze wonen bijvoorbeeld een ongekend cadeau aan een van hen.

Er zit iemand (zijn dochter) achter het geven van dit cadeau, maar uiteindelijk is het nodig om het onbekende bekend te maken.

In Nederland zijn veel Turken onderscheiden met de Koninklijke Orde. De criteria voor het toekennen van orden zijn altijd hetzelfde in de wereld. Iemand brengt de boodschap “Hij is zeer filantropisch, zeer succesvol, zeer nuttig” over aan een noodzakelijke autoriteit. Die autoriteit oordeelt op zijn beurt dat die persoon de eer waardig is aan het einde van de uitgevoerde onderzoeken of niet.

Ik schrijf met oprechtheid. In alle gemeenten waar ik in het verleden heb gewoond, heb ik een schijnantwoord gegeven op het aanbod “Laat mij uw naam melden bij de gemeente en zij zullen u de Koninklijke Orde geven”. Omdat ik een overtuigd republikein ben die tegen koninklijk bestuur is. Als ik zo’n aanbod krijg zonder dat ik het weet, sta ik er nog steeds op om het te weigeren.

Laten we het nu over onze troubadour hebben…
In 2018 kwam ik de naam Ozan Ömer Kadan tegen.
Mijn vriend, een correspondent voor Anadolu Agency, schreef het volgende nieuws:

Visueel gehandicapte Ozan veroverde de harten met de volksliedjes die hij in het Nederlands componeerde

Troubadour Ömer Kadan, die de harten veroverde door Anatolische composities in het Nederlands aan te passen, houdt al 32 jaar vast aan het leven ondanks de negativiteiten die hij heeft meegemaakt.

ALMELO,-De visueel gehandicapte minstreel Ömer Kadan, die harten veroverde met de volksliedjes die hij in het Nederlands componeerde, houdt al 32 jaar stand met zijn instrument ondanks het verlies van zijn moeder op vierjarige leeftijd en daarna zijn gezichtsvermogen.

Kadan bewerkte Anatolische volksliedjes in het Nederlands met zijn eigen compositie en veroverde de harten van zowel de Nederlanders als de Turken.

Kadan, die beroemd werd door op te treden bij verschillende evenementen en de bijnaam Ozan kreeg, zei in een verklaring dat hij nuttige dingen wilde doen nadat hij zijn gezichtsvermogen verloor en zijn vader, die dit aanvoelde, kocht een saz voor hem.

Kadan, die met veel doorzettingsvermogen de saz leerde spelen zonder les te nemen, zei: “Mijn elektriciteit viel uit, het werd donker. Op een nacht om drie uur begon ik het volkslied ‘Gelin Ayşe’ te spelen en met grote opwinding riep ik: ‘Pap, kijk, ik speel Gelin Ayşe’. Mijn vader, die verrast was door de verrassing en een beetje bang was om wakker te worden uit zijn slaap, was boos op me en vroeg me om te gaan slapen.”

Kadan, die zijn vastberadenheid niet verloor en zijn saz niet losliet, zei: “Mensen gelukkig kunnen maken maakt mij ook gelukkig. Ik ga in mijn eentje met het openbaar vervoer naar de evenementen waar ik optreed. Ik heb twee kinderen, maar ik zie mezelf als de vader van vier kinderen. Want mijn albums ‘Between Two Cultures’ en ‘Turkey’mi Özlüyorum’ zijn als mijn kinderen.”

CORONA DOODDE NIET

Ik zag de naam van Ömer Kadan later in Platform Magazine onder de handtekening van Mustafa Toga.

Het nieuws was als volgt:

ALMELO,- Ömer Kadan, een visueel gehandicapte troubadour die zeer bekend is bij de Turkse gemeenschap in Nederland, is besmet met het Corona Virus. De visueel gehandicapte minstreel Ömer Kadan, die de harten veroverde met de volksliedjes die hij in het Nederlands componeerde, hield jarenlang stand met zijn instrument ondanks het verlies van zijn moeder op vierjarige leeftijd en daarna zijn gezichtsvermogen.

Kadan bewerkte Anatolische volksliedjes in het Nederlands met zijn eigen compositie en veroverde de harten van zowel de Nederlanders als de Turken.

Kadan, die beroemd werd door op te treden in verschillende evenementen en de naam Ozan aannam, vertelde in zijn interview dat eerder op het Platform is gepubliceerd dat hij nuttige dingen wilde doen nadat hij zijn ogen verloor Ozan Ömer Kadan zei dat zijn vader, die dit voelde, een saz voor hem kocht.

Kadan, die met veel doorzettingsvermogen de saz leerde spelen zonder les te nemen, zei: “Mijn elektriciteit viel uit, het werd donker. Op een nacht om drie uur begon ik het volksliedje “Gelin Ayşe” te spelen en met grote opwinding riep ik: “Pap, kijk, ik speel “Gelin Ayşe”. Mijn vader, die verrast was door de verrassing en een beetje bang was om wakker te worden uit zijn slaap, was boos op me en vroeg me om te gaan slapen.

Kadan, die zijn vastberadenheid niet verloor en zijn saz niet losliet, zei: “Mensen gelukkig kunnen maken maakt mij ook gelukkig. Ik ga in mijn eentje met het openbaar vervoer naar de evenementen waar ik optreed. Ik heb twee kinderen, maar ik zie mezelf als de vader van vier kinderen, want mijn albums “Between Two Cultures” en “Turkey’mi Özlüyorum” zijn als mijn kinderen.

Volgens het nieuws dat Ozan’s dochter Ayşe Kadan op sociale media deelde, stond er dat artsen zeiden dat Ozan Ömer Kadan een moeilijke periode te wachten staat. Ayşe Kadan, die vroeg om gebeden van haar fans, zei: “Er is geen hoop van Allah, we zitten in een test, onze Ozan heeft veel gebeden nodig, we wachten op jullie gebeden.

ONGELUKKIGE DOOD

Hans Brok schreef over de dood van troubadour Ömer op 27 januari 2023.

Geliefde Turkse troubadour Ömer Kadan uit Almelo overleden

ALMELO – Ondanks zijn vele kwalen leek liedjeszanger, troubadour en grappenmaker Ömer Kadan, onverwoestbaar. De dood had hem een paar keer bijna te pakken, maar steeds wist hij op wonderbaarlijke manier te ontsnappen. Deze keer lukte dat niet. Hij overleed in de nacht van woensdag op donderdag. Hij werd 59 jaar.

De laatste keer dat de blinde zanger de dood in de ogen keek, was enkele jaren terug. Hij kreeg corona en balanceerde enkele weken op de rand van de oneindigheid. „De dokters, God en mijn familie hebben me gered”, zou hij er later over zeggen. Hij was een kat met negen levens.

Kadan kwam in 1978 met zijn gezin naar Almelo. Zijn vader werkte daar toen al 18 jaar bij Ten Cate. Kadan kreeg in 1985 een zeldzame oogziekte waardoor hij in korte tijd blind werd. Hij ging voor revalidatie naar een internaat voor doven. Daar leerde hij niet alleen goed Nederlands maar ook spelen op de saz, een soort luit met een lange hals.

Finkers en Alberti

Hij had overduidelijk talent, schreef liedjes en begon op te treden om de mensen te vermaken. Hij toonde zich een geboren entertainer en trok zelfs landelijke belangstelling. Hij trad onder andere op met Herman Finkers en Willeke Alberti. In 2008 kreeg hij een filmploeg van Man Bijt Hond op bezoek. Hij sprak daarin over ‘verzoening’, om zo tegengas te geven aan de opruiende taal van Wilders.

De boodschap van de geliefde liedjeszanger was steeds dezelfde: „Ik wil met mijn liedjes de positieve dingen naar voren halen. Er is al genoeg rotzooi in de wereld. In dit prachtige kikkerlandje moeten we tevreden zijn met wat we hebben. Ik ben echt gelukkig in Nederland.”

Help elkander als dat kan, want samen kun je prima leven

Gastarbeiders

De roep om Ömer te verankeren in de Almelose geschiedenis van Turkse textielarbeiders wordt hoe dan ook sterker. Zeker gezien de vele reacties die er op zijn dood kwamen. Herman Finkers liet van zich horen en stuurde Ömers familie een gedicht. Kadan trad behalve in Nederland ook meerdere keren op in het buitenland. En daar waren ze hem niet vergeten, zo bleek uit reacties uit onder meer Oostenrijk.

Bijzondere levensloop

Als zoon van een gastarbeider had hij een bijzondere levensloop. Zijn vader vertrok in 1960 naar Nederland waar hij bij Ten Cate ging werken. Ömer en de rest van de familie volgde in 1978. Hij kon toen niet bevroeden dat hij amper zeven jaar later door een oogziekte blind werd.

Ömer Kadan in 2014. Zingen en grappen maken op klompen. © Marieke Bakker

Zijn leven nam daardoor een radicale wending. Op een doven- en blindeninternaat in het Gooi leerde hij niet alleen goed Nederlands, maar ook spelen op de saz, een Turkse luit.

In de liedjes die hij maakte verhaalde hij over wat veel Turken in Nederland meemaakten. Hij viel er niet alleen mee op, maar het bracht hem ook in contact met bijvoorbeeld Willeke Alberti en Herman Finkers. De grappen makende Turkse troubadour, spelend op zijn saz, deed het goed in de media. Volgens zijn dochter bleef hij ook tot het allerlaatste moment van zijn leven grappen maken.

Dokter, dokter

Kadan trad ook op in zijn eigen wijk. Toen in de jaren 90 een huisartsenpraktijk werd geopend in de Bellavistastraat zong hij voor het verzamelde publiek het nummer Dokter, dokter, ik ben halfdood. Hij dreef de spot met hoe sommige patiënten hun pijntjes presenteren.

Hij wilde culturen overbruggen. En toch vooral vreedzaam samenleven. Hij vertolkte dat met de woorden: ‘Hollander en Turkse man, maak er toch geen rotzooi van. Help elkander als dat kan, want samen kun je prima leven.’ Hij zong het lied in traditioneel Turkse kledij, maar wel met Hollandse klompen aan zijn voeten.

Typisch Kadan, een Nederlandse Turk die de culturen probeerde te verenigen. Met een kwinkslag, waarbij hij niet schuwde de Nederlandse opvattingen op de hak te nemen. Zoals in Ha-san trek je jas an.

Een bijzonder man, deze Ömer Kadan. Een multiculturele en verzoenende Almeloër. Schalks, muzikaal en geliefd bij vriend en vijand. Of hij een vermelding krijgt in een straat of steeg, de tijd zal het leren.

Ömer Kadan werd begraven in zijn Turkse geboortedorp, bij zijn familie.

NA ZIJN DOOD WIERPEN DE INSPANNINGEN VAN ZIJN DOCHTER VRUCHTEN AF

Zijn dochter Ayşe diende een verzoek in bij de gemeente om een straat, laan of plein naar de troubadour Ömer Kadan te laten vernoemen.

Bekijk hoe de Almelose krant verslag deed van wat er daarna gebeurde:

Krijgt de overleden Turkse troubadour Ömer Kadan een straatnaam in Almelo? Velen willen dat

Moet er een straat naar hem worden vernoemd? Of moet er een herdenkingsmonument komen? Ömer Kadan, de Turkse volkszanger uit de Mezenstraat, overleed 26 januari op 59-jarige leeftijd. Er gaan steeds meer stemmen op om deze bijzondere Almeloër blijvend te eren. De buurt vindt het een goed idee. De gemeente denkt erover na.

Tik zijn naam in op YouTube en de Turkse troubadour Ömer Kadan vult een scherm met zijn liedjes. De blinde grappenmaker en liedjeszanger liet bij zijn overlijden een oeuvre na. Hij was bekend in binnen- en buitenland, was op televisie te zien en trad op met bekende personen. Zoals met stadgenoot Herman Finkers.

Meer dan 36 jaar woonde deze bijzondere man in de Mezenstraat. Hij had regelmatig optredens, maar naarmate hij zieker werd, raakte Kadan in de vergetelheid. De laatste weken bracht hij thuis door bij zijn familie. Zijn overlijden kwam als een schok. Hoewel hij in zijn slaap is overleden, met een glimlach op zijn gezicht, is de leegte die hij achterlaat groot.

Ömer Kadanstraat?

Vanwege de vele reacties op zijn overlijden zijn er nu plannen om Kadan blijvend te eren. Dat zou passend zijn vanwege zijn bijdrage aan het vertolken van de gevoelens van de tweede generatie gastarbeiders. Zijn dochter Ayse nam een aantal weken terug contact op met de gemeente. Ze was benieuwd of het mogelijk is een straatnaambordje te hangen onder het bord van de Mezenstraat. De Ömer Kadanstraat, bijvoorbeeld.

Antwoord van de gemeente

Locoburgemeester Jan Martin van Rees schreef in een e-mail aan Ayşe dat hij de zaak zou bekijken en temperde zijn verwachtingen. Een ander idee is om een klein monument te plaatsen tegenover het huis van Kadan. Of een andere verwijzing naar zijn kleurrijke, muzikale aanwezigheid. Ook hierover is weinig bekend.

…en de beslissing

De wens van Ayşe Kadan ging in vervulling. Er moest iets gedaan worden voor onze troubadaour, maar wat? Uiteindelijk werd besloten om het uithangbord van Ozan Ömer Kadan op een plein te hangen. Hiervoor werd 26 januari vastgesteld.

“Ayşe Kadan, de dochter van Ömer Kadan, die oorspronkelijk uit Kayseri komt, deelde de volgende woorden op haar social media account: ‘Aysem, op een dag zal er iets in mijn naam worden gedaan, maar mijn leven zal niet genoeg zijn om het te zien. Jouw naam zal altijd voortleven, je zult niet vergeten worden!

Op 26 januari, op de sterfdag van mijn vader, hoop ik dat we zullen openen op een manier die onze vader waardig is!”

Lees hier het nieuws over de ceremonie van 26 januari uit de pen van Murat Yakar en Ümit Uysal van Ufuk Media:

In Nederland is de naam van de beroemde Turkse minstreel Ömer Kadan gegeven aan een park

De naam van de op 26 januari 2023 overleden Turkse minstreel Ömer Kadan, die niet meer weg te denken is uit de Turkse gemeenschap in Nederland, is gegeven aan een park in de stad Almelo.

Het programma in het park werd bijgewoond door ambtenaren van het Consulaat-Generaal van de Republiek Turkije in Deventer, Murat Gedik, voorzitter van de Nederlandse Turkse Federatie, AVEDAN-vertegenwoordiger Annemarie Pleyhuis, verenigingshoofden en burgers.

In het park werd een openingstoespraak gehouden voor de gemeenschap over het belang van de dag. AVEDAN-vertegenwoordiger Annemarie Pleyhuis hield die toespraak; daarna hield de dochter van de overleden Kadan, Ayşe Kadan, een korte toespraak over haar vader en sloot haar toespraak af met een gedicht.

Na de opening van het park gaf Murat Gedik, voorzitter van de Nederlandse Turkse Federatie, een evaluatie van het programma aan Ufuk Media en zei: “Vandaag zijn we hier voor de troubadour Ömer Kadan, die in de stad Almelo woonde en is overleden. We zijn blij dat een park tegenover zijn huis naar hem is vernoemd. Zijn leven lang heeft hij de Turkse identiteit gediend met zijn instrument en woorden, en hij heeft nooit stilgezeten in zijn culturele dienstbaarheid. Hij was lid van het cultuur- en kunstteam van de Nederlandse Turkse Federatie, adviseerde onze toekomstige generaties en verleende een onvervangbare dienst. Op initiatief van zijn kinderen is toestemming verkregen van de gemeente Almelo en is zijn naam vereeuwigd in Almelo. Natuurlijk is zijn plaats in ons hart altijd blijvend. We zullen altijd met barmhartigheid aan hem terugdenken en aan de diensten die hij verleende.”

Het openingsprogramma eindigde na de thee en koffie die na deze toespraak werd geserveerd. Daarnaast werd in het Almelose Turks Cultureel Centrum, aangesloten bij de Nederlandse Turkse Federatie, een herdenkingsprogramma georganiseerd voor Ozan Ömer Kadan en werd er na afloop gebeden met bijdragen van religieuze functionarissen.